Klima aldaketa eta generoa

Klima-aldaketa eta generoa klima-aldaketak gizonengan eta emakumeengan dituen inpaktu ezberdinak interpretatzeko modu bat da,^[1] genero-rolen eta genero-harremanen eraikuntza sozialean oinarritua dagoena.^[2]

Klima-aldaketak genero-desparekotasuna areagotzen du,^[3] emakumeek ekonomikoki independenteak izateko duten gaitasuna murrizten du,^[4] eta eragin negatibo orokorra du emakumeen eskubide sozial eta politikoetan, bereziki neurri handi batean nekazaritzan oinarritzen diren ekonomietan.^[3] Kasu askotan, genero-desparekotasunaren eraginez, emakumeak zaurgarriagoak dira klima-aldaketaren ondorio negatiboen aurrean.^[5] Horren kausa, bereziki garapen-bidean dauden herrialdeetan, genero-rolak dira, emakumeak ingurune naturalaren mende egon ohi baitira bizirauteko eta diru-sarrerak lortzeko. Hortaz, klima-aldaketak emakumeek baliabide fisiko, sozial, politiko eta fiskaletara duten sarbidea are gehiago mugatzen duenez, emakumeak gizonak baino gehiago zamatzen ditu, eta genero-desparekotasuna areagotu dezake.^[1][6][7][8]

Era berean, genero-desparekotasuna hauteman da klima-aldaketaren kontzientziazioari, kausalitateari eta hari ematen zaion erantzunari dagokionez. Hala, herrialde askok generoan oinarritutako klima-aldaketari buruzko estrategiak eta ekintza-planak landu eta aplikatu dituzte. Adibidez, Mozambikeko gobernuak Generoari, Ingurumenari eta Klima-aldaketari buruzko Estrategia eta Ekintza Planak onartu zituen 2010. urtearen hasieran, eta hori egin zuen munduko lehen gobernua izan zen. ^[9]

Hala ere, klima-aldaketaren baitan generoaren analisia ez da emakumeetara mugatzen.^[10] Ondorioz, datu kuantitatiboen multzoetan gizonen/emakumeen analisi bitarreko sistema bat aplikatzea ez ezik, klima-aldaketari lotutako botere-harremanei forma ematen dieten diskurtso eraikuntzak aztertzea ere esan nahi du.^[11] Horrez gain, aintzat hartzen da generoa ‒klima-aldaketari emandako erantzunetan eragiten duen faktore sozial gisa‒ beste aldagai batzuekin gurutzatzen dela, hala nola adinarekin, kastarekin, egoera zibilarekin eta etniarekin.^[12]

1. ↑ ^{a b} «Wayback Machine» web.archive.org 2014-10-28 (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).
2. ↑ «Wayback Machine» web.archive.org 2013-08-05 (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).
3. ↑ ^{a b} (Ingelesez) «Climate change and gender equality in developing states» World Development 107: 289–305. 2018-07-01  doi:10.1016/j.worlddev.2018.02.021. ISSN 0305-750X. (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).
4. ↑ (Ingelesez) Goli, Imaneh; Omidi Najafabadi, Maryam; Lashgarara, Farhad. (2020-04-01). «Where are We Standing and Where Should We Be Going? Gender and Climate Change Adaptation Behavior» Journal of Agricultural and Environmental Ethics 33 (2): 187–218.  doi:10.1007/s10806-020-09822-3. ISSN 1573-322X. (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).
5. ↑ Habtezion, Senay (2013). Overview of linkages between gender and climate change. Gender and Climate Change. Asia and the Pacific. Policy Brief 1https://web.archive.org/web/20210418070056/https://www.undp.org/content/dam/undp/library/gender/Gender%20and%20Environment/PB1-AP-Overview-Gender-and-climate-change.pdf
6. ↑ Aboud, Geogina. (2011). Gender and Climate Change. .
7. ↑ Dankelman, Irene. "Climate change is not gender-neutral: realities on the ground." Entzunaldi publikoa "Women and Climate Change". (2011)
8. ↑ «Wayback Machine» web.archive.org 2014-09-23 (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).
9. ↑ Republic of Mozambique, Mozambique Climate Change Gender Action Plan (ccGAP) Report. Noiz kontsultatua: 2020-11-27.
10. ↑ "Challenging assumptions about gender and climate change adaptation" (PDF). Adaptation at Scale in Semi Arid Regions. Noiz kontsultatua: 2019-08-08.
11. ↑ (Ingelesez) MacGregor, Sherilyn. (2009-10-01). «A Stranger Silence Still: The Need for Feminist Social Research on Climate Change» The Sociological Review 57 (2_suppl): 124–140.  doi:10.1111/j.1467-954X.2010.01889.x. ISSN 0038-0261. (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).
12. ↑ (Ingelesez) «Gender is one of many social factors influencing responses to climate change | Adaptation at Scale in Semi-Arid Regions» www.assar.uct.ac.za (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).